Özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olarak kabul edilen ve genital siğiller sayesinde fark edilen HPV enfeksiyonu, rahim ağzı kanserinde büyük rol oynar. HPV çoğunlukla transformasyon zonu olarak da bilinen rahim kanalı ile vajinanın dış dokusu arasında tutunan bir virüstür. 200’den fazla türü bulunan HPV’nin riskli tipleri özellikle bu bölgelerde hücrelerin bozularak anormal bir şekilde çoğalmasına neden olur.
Rahim ağzı kanseri öncüsü olarak kabul edilen bu hücreler, CIN1, CIN2 ve CIN3 olarak kabul edilir. Bu durum, var olan normal hücrelerin yavaş yavaş prekanseröz (kansere dönüşme riski bulunan lezyon) hücrelere dönüşmesine neden olur. Prekanseröz hücreler Pap Smear testi sayesinde ve rahmin incelenmesi için uygulanan kolposkopi aleti ile kontrol sırasında fark edilebilir. Rahim ağzı kanseri öncüsü lezyona sahip olan kadınlarda tedavi ve tanı amacı ile konizasyon işlemine başvurulur.
Konizasyonu rahim ağzında yer alan prekanseröz dokunun cerrahi bir alet yardımı ile koni şeklinde çıkarılması işlemi olarak açıklamak mümkündür. Rahim ağzı kanseri oluşumundan önce hastanın var olan hücresel anormalliklerinin durumunun tanısını koymak ve hastalıklı parçayı temizlemek için konizasyon işlemi uygulanır. Patolojik durum gözlenen hastalarda tercih edilen konizasyon, lokal ya da genel anestezi ile uygulanabilir ancak çoğunlukla genel anestezi tercih edilir.
Konizasyon işleminde çıkarılan prekanseröz lezyon, tarama testi için patolojiye gönderilir. Laboratuvar incelemeleri sonrasında lezyonun hangi evrede olduğu ve hastanın rahim ağzı içerisinde yayılıp yayılmadığı incelenir. Konizasyon işlemi sonucunda hasta çoğunlukla 1-2 gün içerisinde günlük yaşantısına devam edebilir. Ancak tanı ve tedavinin başarılı olabilmesi için 1 hafta, 10 gün içerisinde çıkacak olan patoloji sonucuna göre hareket edilmesi oldukça önemlidir.
Rahim ağzı kanseri, birçok kanser türünün aksine oluşmadan önce belli evreler ile kendini belli eden bir kanser türüdür. Kadınlarda rutin jinekolojik muayene sırasında uygulanan Pap Smear testleri sayesinde rahim ağzı dokusunda meydana gelen hücresel değişikliklerin tamamı tespit edilebilir. Bu nedenle Pap Smear testi kadın hastalıklarının erken teşhisinde oldukça önemli bir rutin tarama işlemidir.
Rutin Pap Smear testinde ya da belli şikayetleri bulunan hastalarda yapılan kolposkopi işleminde (rahim ağzının büyüteç ile incelenmesi) anormal gözüken hücreler veya lezyonlar var ise inceleme için konizasyon yöntemi tercih edilebilir. Konizasyon çoğunlukla rahim ağzı kanseri öncüsü olarak kabul edilen, patolojik hücre tanısı konulan hastalara uygulanır. Konizasyon işleminde var olan prekanseröz hücrenin hangi evrede olduğu ve yaygınlık durumu tespit edilir.
Konizasyon işlemi soğuk ve sıcak konizasyon (Leep) olarak ikiye ayrılır. Rahim ağzında bulunan preskanseröz hücrenin bistüri ile kesilip çıkarılması işlemine soğuk konizasyon adı verilir. Soğuk konizasyonda, sıcak konizasyon işlemindeki gibi yakma ve dağlama işlemi kullanılmadığından ilerleyen dönemlerde bazı komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu durum her zaman görülmez ancak çıkarılan parçanın büyüklüğüne göre bazı olumsuz yönleri bulunmaktadır.
Soğuk konizasyon işleminde rahim ağzından çıkarılan parça çok büyük ise rahim ağzı yetmezliği oluşabilir. Rahim, bebeği tutacak yapıya sahip olamayacağından düşük riskleri oluşabilir. Bu gibi durumlarda hastanın gebe kalmasında, gebeliğin sağlıklı tamamlanmasında sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle son yıllarda soğuk konizasyon yerine daha çok sıcak konizasyon (Leep) işlemi tercih edilmektedir.
Leep (Loop Electrosurgical Excision Procedure) işlemi, konizasyon yönteminin bir türüdür. Leep işleminde hastanın rahim ağzında bulunan doku koter olarak bilinen ısı veren bir alet yardımı ile cerrahi bir şekilde kesilir. Soğuk konizasyonunun Leep işleminden en önemli farkı, anormal hücreye sahip doku bölgeden kesildikten sonra soğuk konizasyon işleminde kanama gibi komplikasyonların daha fazla görülmesi nedeni ile dikiş atılmasıdır. Ancak Leep işleminde koter adı verilen alet ile yüksek derecede ısı verildiği için dokunun kesildiği yer aynı zamanda dağlanır. Dağlanan bölgede ise kanama duracağı için ayrıca dikiş atılmasına ihtiyaç duyulmaz.
Bir diğer avantajı ise normal şartlarda ısı ile koter uygulanan hücreler yandığı için patolojik uygulama yapılamazken Leep işleminde çıkarılan hücrelerde patolojik inceleme yapılabilir. Leep işleminde kesilecek olan dokunun boyutuna ve yerine göre koter başlığı seçilir ve ince uzun bir alete takılır. Lokal yada genel anestezi ile rahim ağzı içerisindeki doku 5-20 dk gibi kısa süre içerisinde bölgeden alınarak patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir.
Leep, rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonu bulunan, Pap Smear testinde anormal değerler ortaya çıkan hastalarda uygulanan yaygın bir yöntemdir. Leep yönteminin uzman bir jinekolog tarafından hastane ya da muayene ortamında uygulanması gerekir. Doktor genellikle rahim ağzı içerisinde patolojik durum görülen hastalara Leep önerir.
Leep Yönteminin Önerildiği Durumlar;
Konizasyon işlemi, rahim ağzı içerisindeki hastalıklı dokunun cerrahi alet yardımı ile bölgeden temizlenmesi işlemidir. Konizasyon sırasında hastanın prekanseröz (kanser öncüsü hücre) olarak kabul edilen hücreleri tanı ve tedavi amacı ile bölgeden kesilerek çıkarılır. Rahim ağzından çıkarılan doku incelenmesi için patolojiye gönderilir. Konizasyon işlemi soğuk ve sıcak olarak iki farklı şekilde uygulanır.
Soğuk konizasyon işleminde doku bistüri ile kesilerek bölgeden çıkarılır. Sıcak konizasyon (Leep) işleminde ise ısı veren cerrahi bir alet olan koter kullanılır. Konizasyon Leep ise bu işleme verilen addır. Anormal hücreli doku, koterizasyon işlemi ile dağlanarak rahim ağzından çıkarılır. Ancak ısı hücreye zarar vermediği için çıkarılan doku incelenerek hastalığın hangi evrede olduğunun tespit edilmesine imkân tanır.
Leep işleminden sonra hasta aynı gün içerisinde ya da ertesi gün taburcu edilir. İşlem sonrasında hafif kramp, akıntı ve kanama gibi durumlar gözükebilir. Hastaya işlem sonrası kullanması için antibiyotik verilir. Genellikle bir hafta, 10 gün sonra patoloji sonucu çıktığında hasta kontrole ve bilgilendirilmeye çağrılır. İşlemden sonraki bir ay boyunca tampon kullanımı, cinsel ilişki ya da vajina içini yıkama gibi durumların olmaması istenir. Kötü kokulu akıntı, ciddi karın ağrısı ve ateş gibi yan etkiler var ise acil olarak doktora başvurmak gerekir. Leep işlemi uygulanan hastalarda ilerleyen yıllarda hastalığın nüks etmesi ihtimali, daha önce hiç bu tip prekanseröz hücreye sahip olmayan hastalara göre daha yüksektir.
Ancak bu durum nadiren görülür. Leep konizasyon işlemi çoğunlukla kanser hücresi lezyonları temizlemede başarılı bir operasyon olarak kabul edilir. Konizasyon sonucu ortaya çıkabilen nadir ihtimallerden bir diğeri ise rahim ağzı yetmezliğidir. Bu durum oldukça az görülse de bazı hastalarda rahim ağzı yetmezliği nedeni ile erken doğum ve düşükler meydana gelebilir. Ancak Leep işlemi usulüne uygun bir şekilde uygulandığı sürece, bu tip durumlara rastlanma ihtimali oldukça düşüktür.
Makalenin Yazarı: Jin. Op. Dr. Korkut Arslan
HPV Genital Siğil Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Bu sitede yer alan bilgiler, kişileri bilgilendirmek amacıyla hazırlanmış olup, hiç bir şekilde hastalıkların tanı veya tedavisinde kullanılamazlar. Sitemiz Sağlık Bakanlığı 15/2/2008 tarih ve 26788 numaralı yönetmeliği 29. maddesine göre sunduğumuz hizmet ile ilgili konularda bilgilendirme amaçlı tanıtım ve ilan kapsamında hazırlanmıştır.
Gizlilik İlkesiHPV Genital Siğil Konusunda Bilgi Alın