Frengi (Sifiliz) Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Genellikle genital bölge çevresinde ve vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkan yaralar (Şankr) ile fark edilebilen Frengi hastalığı, korunmasız cinsel ilişki, çok eşlilik gibi faktörlerin ne denli önemli olduğunu kanıtlamaktadır. Genellikle genital bölge ve çevresi, ağız, makat ve dudak bölgelerinde belirti gösterebilen Frengi, birçok evreden oluşan ciddi bir hastalık olduğu için ilerlediği takdirde kalıtsal ve ölümcül sonuçlara sebep olabilmektedir. Ancak eski dönemlere oranla Frengi hastalarının iyileşme sayısında artış yaşanmıştır. Bu nedenle Frengi (Sifiliz) ile mücadele için erken teşhis ve uzman bir doktor tarafından uygulanacak tedavi, hastanın gündelik ve cinsel yaşamı için oldukça önemlidir.

Frengi Nasıl Bulaşır?

Frengi cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en çok korkulan hastalıklardan biri olduğu için ‘’Frengi nasıl bulaşır?’’ sorusu da en sık merak edilen sorular arasında yer alır. Frengi ya da bir diğer adı ile Sifiliz hastalığı, vücuduna Treponema pallidum bakterisi almış olan Frengili bir kişinin açık yaraları ile temasa girildiğinde bulaşmaktadır. Şankr olarak da bilinen bu Frengi yarası genellikle vajina, penis ve anüs bölgesinde ortaya çıkar. Korunmasız cinsel ilişki sırasında partnerin bu açık yaralara teması ile bakteri vücuda alınır. Ancak bulaşma için cinsel temas gereklidir.

Bakteri anal, oral ve vajinal temas ile bulaşabilir. Ayrıca Frengi hastalığı olan bir gebeden doğum sırasında çocuğa da geçebilmektedir. Frengi, bakteriyi vücudunda taşıyan kişi ile aynı havlu, çatal, kaşık gibi ürünleri kullanarak ya da tokalaşma gibi fiziksel eylemler ile bulaşmamaktadır. Tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklarda olduğu gibi Frengi hastalığında da bulaşmayı etkileyen faktörlerin başında çok eşlilik, erken yaşta cinsel yaşam ve korunmasız ilişki etkenler yer almaktadır.

Frengi Belirtileri Nelerdir?

Frengi hastalığı genellikle bakteri vücuda alındıktan sonra birkaç hafta içinde belirti gösterebilmektedir. Genital bölge çevresinde ve vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkabilen bu belirtiler, sivilceye benzeyen küçük yaralardır. Ancak yaralar genelde acısız ve ağrısız olduğu için bazı hastalar bu belirtileri ilk dönemlerde önemsemez. Fakat bu hastalığın seyri için oldukça risklidir. Frengi belirtilerinde birden çok evre bulunur. Ancak hastalığın belirtileri birçok hastalık ile benzerlik gösterebildiği için ‘’büyük taklitçi’’ olarak da anılan sinsi bir hastalık olarak kabul edilmektedir.

• Birinci Evre: Frenginin birinci evresine Primer Sifiliz dönemi de denir. Bu süreçte hasta bakteri ile enfekte olduktan sonra genellikle 3 hafta içerisinde genital bölge üzerinde şankr yaraları ortaya çıkar. Birinci evrede ortaya çıkan genital yaralar genellikle kısa süre sonra kendiliğinden geçer ve hasta iyileştiğini düşünür.
• İkinci Evre: Sekonder Sifiliz olarak kabul edilen ikinci evre süreci genellikle birinci evreden 6-8 hafta sonra ortaya çıkan ve 2 yıla kadar uzayabilen bir süreçtir. Bu evrede Frengi deri lezyonlarının yanı sıra daha çok boğaz ağrısı, halsizlik, ateş ve eklem ağrısı ile kendini gösterir. Ancak tüm bu belirtiler tipik bir grip enfeksiyonu ile aynıdır.
• Gizli Evre: Gizli sifiliz ya da Latent sifiliz olarak da bilinen bu evre hastalığın gizli dönemi olarak kabul edilir. Bu dönemde belirgin bir belirti görülmese de hastalık kan testi ile fark edilebilir. Bu aşamanın üçüncül evreye dönüşmesi uzun yıllar alabilir.
• Üçüncül Evre: Tersiyer Sifiliz dönemi, Frenginin son aşamasıdır. Uzun yıllar tedavi görmeyen hastaların genellikle %15 ila %30’u bu evreye dahil olur. Üçüncül evre döneminde hastada Frenginin neden olduğu sinirsel bozukluklar, kalp hastalığı gibi kalıcı hasarlar oluşabilir.

Frengi Tanısı Nasıl Konulur?

Frengi hastalığının neden olduğu deri lezyonları yani şankr yaraları, uzman bir dermatolog ya da jinekolog tarafından görüldüğünde dahi direkt anlaşılabilmektedir. Ancak Frengi her hastada aynı belirtileri gösteremeyeceği gibi kan testi ile de onaylanması gereken bir hastalıktır. Frengi tanısı sırasında doktor tarafından yapılan ön muayene sonrası kan testi yapılması istenir. Frengi testi ücreti ise yapılan kurumun fiyat politikasına değişiklik gösterebilir. Yapılan kan testi sonucu genellikle 3 gün ile 1 hafta içerisinde sonuçlanmaktadır.

Kan testinde doğrudan bakteri taranmaz. Vücudun ürettiği antikor seviyesi sayesinde Frengiye neden olan bakterinin varlığı ortaya çıkarılmış olur. Doktor tercih eder ise direkt yara üzerinden sıvı örneği alarak laboratuvara incelemeye de gönderebilmektedir. Eğer hastalığın ilerlediği düşünülüyor ise omurilikten sıvı alınarak, hastalığın yayılma durumu ortaya çıkabilmektedir.

Frengi Nasıl Tedavi Edilir?

Frengi hastalığı tedavi edilmediği takdirde oldukça ciddi ve ölümcül sonuçlara sebep olan riskli bir hastalıktır. Bu nedenle de hastalığın erken evrede teşhisi ve doğru tedavi yönetiminin uygulanması oldukça önemlidir. Sifilizin tedavisinde en büyük rolü antibiyotikler oynar. Özellikle erken evre olduğu tespit edilen Frengi hastalarında kısa süreli antibiyotik tedavisi dahi hastalığı atlatmak için yeterli olacaktır. Frenginin tedavisinde kullanılan en iyi antibiyotiklerden birisi Penisilindir. Düzenli ve doğru dozda kullanılan penisilin ile erken dönemde olan bir Sifiliz hastası 2-3 ay gibi kısa sürede tedavi edilebilmektedir. Ancak hastalığın ilerleyen dönemlerinde tedavi süresi 1 ila 2 yıl arasında değişmektedir.

Penisilin alerjisi olan hastalarda ise doktor tarafından önerilen benzer diğer antibiyotikler kullanılabilmektedir. Antibiyotik tedavisi gören hastanın, tedavi süreci boyunca cinsel ilişkiye girmesi oldukça risklidir. Frengi tedavisi tamamlanmış hastaların düzenli olarak doktor kontrolünde olması ve kan örnekleri ile durumunun kontrol edilmesi de hastalığın tekrar etmemesi için oldukça önemlidir.

Frengiden Korunma Yolları Nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tümünde olduğu gibi Frengiden korunmanın en önemli adımlarından birisi de korunmasız cinsel ilişkiden uzak durmaktır. Sağlıklı bir cinsel yaşam için dikkat edilmesi gereken unsurlar, aktif cinsel yaşamı olan her bireyin yaşam tarzı olarak belirlemesi gereken önlemlerdir.

Sifilizden Korunma Yolları

• Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak
• Çoklu partner yerine tek eşli cinsel ilişkilerin tercih edilmesi
• Partner ile cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar hakkında konuşmak
• Genital bölgede ve vücutta ortaya çıkan yaraları, en kısa sürede doktora danışmak
• Ortak enjeksiyon kullanımından kaçınmak
• Seks oyuncakları kullanılıyor ise bunların paylaşılmaması
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile ilgili düzenli olarak muayene olmak ve test yaptırmak frengiden korunmak için en önemli adımlardır.